Agnetapark met borstbeelden

Het Agnetapark, aangelegd vanaf 1881 door Jacques van Marken en Agneta Matthes, geldt als het eerste tuindorp van Nederland. Hun doel was fatsoenlijke huisvesting te bieden aan de werknemers van de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in een gezonde, groene omgeving.

Landschapsarchitect Louis Paul Zocher ontwierp een park met slingerende lanen en waterpartijen, waarin voor die tijd ruime woningen met eigen tuinen werden gebouwd. Naast woningen kwamen er voorzieningen als winkels, een gemeenschapshuis, een school en het culturele centrum De Tent. Zo groeide hier een hechte arbeidersgemeenschap met aandacht voor welzijn, cultuur en onderwijs.

Direct grenzend aan het Oude Park werd in 1925 het Nieuwe Park gerealiseerd als uitbreiding. Dit deel kreeg een meer zakelijk-functionele opzet: rijtjeswoningen, maar nog steeds met tuintjes. Zo ontstond een tweedeling tussen het romantisch-landschappelijke Oude Park en het rationelere Nieuwe Park, die samen onderdeel zijn van huidige Agnetapark.

In 1962 volgde een derde deel: architectenbureau Lucas & Niemeijer ontwierp 183 vrijstaande portiekflats van drie en vier bouwlagen. De straten kregen namen van belangrijke figuren uit de geschiedenis van de Gistfabriek, zoals Mees, Knuttel en Stork.

Het Agnetapark is sinds 1989 een rijksmonument en sinds 2011 een beschermd stadsgezicht. Architect van het Oude Park is E.H. Gugel, van het Nieuwe Park Jan Gratama.

Borstbeelden Jacques van Marken en Agneta Matthes

Midden in het Agnetapark stond ooit de villa Rust Roest van Jacques van Marken en Agneta Matthes. Zij trokken er in 1885 in, letterlijk midden tussen de arbeiders van de Gist- en Spiritusfabriek. Vanuit deze villa hielden zij zicht op zowel het bedrijf als de woonomgeving van hun werknemers. Het huis fungeerde niet alleen als privéwoning, maar ook als centrum van sociale en culturele activiteiten.

In 1889 werd de villa uitgebreid toen de kinderen van Jacques van Marken en zijn maîtresse – na haar overlijden – in Rust Roest kwamen wonen. In 1931 werd het gebouw verbouwd tot huishoudschool, die dezelfde naam kreeg. Daarmee bleef de naam Rust Roest in Delft nog decennialang in gebruik, ook nadat de villa als woonhuis verdwenen was. In 1981 werd het hele complex gesloopt; zowel villa als school verdwenen definitief uit het straatbeeld. Op de vrijgekomen plek staan nu de borstbeelden van Jacques van Marken en Agneta Matthes. Ze vormen een blijvend monument voor hun rol als grondleggers van het park en voor hun sociale betekenis voor Delft.

vorige parel | terug naar overzicht | volgende parel | home